سه نهر بزرگ برای آمرزش گناهان نویسند : سهام عبيد ترجمه از عربی : محمد قاسم منيب به نام ...

سه نهر بزرگ برای آمرزش گناهان

نویسند : سهام عبيد
ترجمه از عربی : محمد قاسم منيب

به نام خداوند بخشنده بر بندگانش، همان که در کتاب خود فرموده است:
{وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ} (آل‌عمران: ۱۳۵)
و اوست آمرزنده و توبه‌پذیر و مهربان که بندگانش را به توبه فراخوانده و فرموده است:
{قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ} (زمر: ۵۳)

خداوند متعال بر بندگان موحّد خود منّت نهاده و وسایلی را برایشان قرار داده که گناهانشان را می‌زداید و آنان را در همین دنیا پاک می‌سازد، تا چون روز قیامت به سوی پروردگار بازگردند، نامه‌ی اعمالشان پاک، و ترازویشان سنگین باشد، و بی‌عذاب وارد بهشت گردند

ابن‌قیم رحمه‌الله گفته است:
برای اهل گناه سه نهر بزرگ در دنیا وجود دارد که در آنها پاک می‌شوند؛ و اگر این سه رود برای پاک شدنشان کافی نباشد، در روز قیامت در نهر دوزخ پاک می‌گردند:

۱. نهرِ توبه‌ی نصوح،
۲. نهرِ نیکی‌های فراگیر که گناهان را دربر می‌گیرد،
۳. نهرِ مصیبت‌های بزرگ که کفّاره‌ی گناهان‌اند.
پس هرگاه خداوند خیر بنده‌ای را بخواهد، او را در یکی از این سه نهر داخل می‌کند تا روز قیامت پاک و پاکیزه بیاید و نیازی به تطهیر چهارم (آتش جهنم) نداشته باشد.
(مدارج السالکین)

این سه نهر همان انهاری هستند که گناهان را می را نابود می‌سازند که عبارت اند:
توبه‌ی نصوح، اعمال نیک فراوان، مصیبت‌ها و آزمایش‌هایی که بر مؤمن وارد می‌شود.

۱. نهر توبه‌ی نصوح
توبه‌ی نصوح همان توبه‌ی راستین و خالص است؛ یعنی بنده از گناهانش بازگردد و تصمیم جدّی بگیرد که هرگز به آن بازنگردد.
حسن بصری رحمه‌الله گفته است:
«توبه‌ی نصوح آن است که بنده از گذشته‌اش پشیمان باشد و تصمیم گیرد که دیگر به آن بازنگردد.»

توبه‌ی واقعی چهار رکن دارد:
۱. استغفار با زبان،
۲. ترک گناه با اعضای بدن،
۳. تصمیم قلبی بر عدم بازگشت،
۴. دوری از دوستان بد.
(مدارج السالکین)

و برای اینکه توبه نصوح باشد، باید سه ویژگی در آن جمع شود:
۱. شامل تمام گناهان باشد و هیچ گناهی را فرو نگذارد.
۲. تصمیم قاطع و بی‌تردید برای بازگشت به سوی خدا در آن باشد.
۳. از هرگونه ریا و انگیزه‌ی دنیوی پاک باشد و تنها برای ترس از خدا و امید به رحمت او انجام گیرد.
(مدارج السالکین)

خداوند در قرآن دستور داده است:
{يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ} (تحریم: ۸)
پس هرکس توبه‌ی نصوح کند، خداوند وعده داده است که گناهانش را بیامرزد و او را وارد بهشت گرداند.

۲. نهر حسنات فراگیر

خداوند فرموده است:
{إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ} (هود: ۱۱۴)
اعمال نیک فراوان، گناهان فراوان را از میان می‌برند و درجات انسان را بالا می‌برند.
بهترین نیکی‌ها، انجام واجباتی است که خداوند بر ما فرض کرده است؛ مانند نماز، روزه، زکات و حج.

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود:
«آیا دیدید اگر نَهری درِ خانه‌ی یکی از شما باشد که هر روز پنج بار در آن غسل کند، آیا هیچ چرکی بر بدنش باقی می‌ماند؟»
گفتند: نه.
فرمود: «این همانند نمازهای پنج‌گانه است که خداوند به‌وسیله‌ی آنها گناهان را می‌زداید.»
(بخاری و مسلم)

۳. نهر مصیبت‌ها و ابتلاءها

این همان سختی‌ها و رنج‌هایی است که بر مؤمن می‌رسد و چون صبر کند، گناهانش پاک می‌شود و پاداش او بهشت است.
خداوند فرموده است:
{وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ} (فصلت: ۳۵)

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود:
«بزرگی پاداش با بزرگی بلا همراه است. هرگاه خداوند قومی را دوست بدارد، آنان را می‌آزماید؛ پس هر که راضی شود، برای او رضای خداست، و هر که ناراضی گردد، برای او خشم خداست.»
(صحیح الجامع)

و نیز فرمود:
«شگفتا از کار مؤمن! همه‌ی کارهایش خیر است، و این برای هیچ‌کس جز مؤمن نیست؛ اگر نعمتی به او رسد، شکر می‌کند و آن برایش خیر است؛ و اگر مصیبتی به او رسد، صبر می‌کند و آن هم برایش خیر است.»
(مسلم: ۲۹۹۹)

بنابراین، بنده‌ی موفق کسی است که خداوند او را به یکی از این سه نهر هدایت کند تا در همین دنیا در آنها شسته و پاک شود، پیش از آنکه در قیامت به عذاب گرفتار گردد.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود:
«هرگاه خداوند برای بنده‌ای خیر بخواهد، کیفرش را در دنیا می‌دهد، و هرگاه برای بنده‌ای شر بخواهد، گناهانش را نگه می‌دارد تا در قیامت با آنها روبه‌رو شود.»
(السلسلة الصحیحة: ۱۲۲۰)

خداوند من و شما را به توبه‌ی نصوح و عمل صالحِ پذیرفته‌شده توفیق دهد.